Op de 50e verjaardag van hun overwinningen op Roland Garros in 1974 voelt de sport nog steeds de gevolgen van hun tienerstaatsgreep.
© Corbis/VCG via Getty Images
van Steve Tignor
De YouTube-video's zijn korrelig en het geluid gaat in en uit. De film schakelt over van zwart-wit naar kleur en het kan zijn dat je van set tot set een andere commentator hoort. Je weet nooit zeker welke delen van een wedstrijd misschien zijn overgeslagen. Het tennis en de scheidsrechter kunnen verrassend casual lijken, vergeleken met de rituele, duur geproduceerde versie van het spel die we vandaag de dag zien. De twee titelwinnaars zien er onmogelijk jong uit.
Voor de meeste fans bieden deze grillige, droomachtige clips de enige glimp die we kunnen krijgen van de Roland Garros-finale van 1974, en de staatsgreep voor twee spelers die tijdens die wedstrijden dit voorjaar vijftig jaar geleden werd gepleegd. Deze tieneropstand is misschien wel de minst gevierde transformerende gebeurtenis in welke sport dan ook, maar op een manier die logisch is, omdat de ontluikende supersterren die het voor elkaar hebben gekregen – Chris Evert en Bjorn Borg – het deden met de verlegen meedogenloosheid waarvoor ze al beroemd waren. .
De eerste stond bekend als de Ice Maiden. Deze laatste stond bekend als Ice Borg. Door in hetzelfde weekend hun eerste Grand Slam-titels te winnen, veranderden ze de editie van Roland Garros uit '74 in een tennisversie van een ijsstorm. Hoewel hun opstand misschien koel en stil was, smolt deze nooit weg. Vijf decennia later voelt tennis, in de manier waarop het wordt gespeeld, op de markt gebracht en bekeken, nog steeds de gevolgen van die veertien dagen in Parijs.
Evert was dat jaar 19 op Roland Garros. Borg werd tijdens het toernooi 18 jaar. Ondanks hun jeugd vervulden ze allemaal een potentieel dat al jaren eerder duidelijk was. Beiden waren hun carrière begonnen met het creëren van scènes van ongekende fanhysterie tijdens een Grand Slam-evenement.
'Bjorn's Fans': Borg op Wimbledon, 1973
Evert's kwam op de US Open van 1971, toen ze als kleine, onverstoorbare 16-jarige de halve finales haalde en meteen een sensatie op de voorpagina werd, bekend als Chris America. De ontsnapping van Borg vond plaats op Wimbledon in 1973, toen de aanblik van zijn lange benen en lange blonde haar dat over Centre Court flitste, een groep tienermeisjes inspireerde om hem over dat heilige gazon te achtervolgen.
Evert en Borg waren, samen met hun mede-nieuwkomers uit het begin van de jaren zeventig, Jimmy Connors en Evonne Goolagong, een nieuw fenomeen. Zij waren de eerste sterren die debuteerden tijdens het Open-tijdperk.
Die moedige, nieuwe, achterstallige wereld was begonnen in 1968, toen er eindelijk prijzengeld werd aangeboden op de grote evenementen en professionals op hun terrein werden toegelaten. Aanvankelijk bleven de kampioenen spelers die als amateurs waren begonnen en die meehielpen om Open tennis werkelijkheid te maken: Billie Jean King, Arthur Ashe, Rod Laver, Margaret Court en anderen. Borg en Evert waren te jong om deel uit te maken van die strijd, of om aanvankelijk leiders buiten het veld te zijn.
Een 16-jarige Chris Evert, in 1972, met haar zus Jeanne.
© Bettmann-archief
Net als de overgrote meerderheid van hun opvolgers gingen geen van beiden naar de universiteit. Evert studeerde af van de middelbare school, maar Borg stopte op 15-jarige leeftijd. Toen een leraar hem in het bijzijn van de klas als ‘lui en dom’ bestempelde, was hij het daar niet mee oneens. Wat had een van beiden nodig met een hogere opleiding? In tegenstelling tot de spelers die hen voorgingen, verdienden ze al honderdduizenden dollars voordat ze twintig werden. Chris America en de “Teen Dream” – de bijnaam van Bud Collins voor de jonge Borg – hadden de sexappeal en massale aantrekkingskracht die Open tennis nodig was, en dat zorgde voor een enorme populariteit.
tennismaat
Hadden ze ook de spellen om Grand Slam-titels te winnen? Connors en Goolagong, allebei iets ouder, hadden die barrière in het voorjaar van ’74 doorbroken, maar Evert en Borg niet. Evert verloor in 1973 twee Slam-finales, op Roland Garros en Wimbledon, en nog een op de Australian Open in '74, van Goolagong. Borg moest nog een grote halve finale bereiken. Traditionalisten uit die tijd hebben zich misschien nog steeds afgevraagd of hun radicale speelstijlen op het hoogste niveau zouden kunnen slagen.
Evert en Borg waren niet alleen een nieuw type tennisster, maar vertegenwoordigden ook een nieuw type speler. In een tijd waarin serve-and-volley de norm was, speelden ze vanaf de basislijn. In een tijd waarin aanvallen als de enige haalbare tactiek werd beschouwd, wonnen ze met consistentie en verdediging. Samen met Connors behoorden ze tot de enige topspelers die ooit een backhand met twee handen gebruikten. In de 100-jarige geschiedenis van het tennis tot dan toe hadden slechts twee Australische mannen uit de jaren dertig, Vivien McGrath en John Bromwich, grote titels in het enkelspel gewonnen met een tweehander. Plotseling, in de jaren zeventig, waren Connors, Borg en Evert allemaal gearriveerd met die meest onorthodoxe slag.
Een schilderij van Evert, die een backhand met twee handen slaat, uit 1974.
© Schilderij van Ed Vebell/Getty Images
Evert leerde het spel van haar vader, Jimmy, die hoofdprofessional was bij de tennisfaciliteit van Holiday Park, vijf blokken verwijderd van het huis van de familie in Ft. Lauderdale, Florida Jimmy dacht niet dat ze 'het agressieve temperament had om een netspeler te zijn', dus moedigde hij haar aan haar basisslagen aan te scherpen. Dat kwam de vroegrijp gerichte Chrissie prima uit.
“Mijn aandachtsspanne was langer dan bij de meeste kinderen”, zegt Evert. “Hoe meer ballen er over het net gingen, hoe trotser ik werd.”
Maar Jimmy Evert was geen dictator tegenover zijn dochter, en hij eiste niet dat ze het gebruikelijke deed en de tweede hand van haar backhand liet vallen. Toen ze negen was, probeerde hij haar een week lang eenhandig te leren. Toen hij zag dat ze weer twee handen ging gebruiken als ze alleen was, ‘zei hij er verdomd mee’, zei Chris.
Maar hoe gereserveerd Evert ook was, ze begreep ook de koelbloedige kracht van haar consistentie.
‘Als je de ballen maar terugkrijgt,’ besefte ze, ‘zou je je tegenstander uiteindelijk tot fouten aanzetten en zijn of haar vertrouwen vernietigen.’
Borg groeide ook op een paar blokken verwijderd van zijn plaatselijke tennisclub, in Södertälje, Zweden. Toen hij de faciliteit voor het eerst bezocht, was het juniorprogramma vol, dus hij stond urenlang tegen de muur van een parkeergarage te slaan. Hij importeerde zijn ongebruikelijke grondslagen uit zijn andere favoriete sporten: zijn snelle forehand kwam van pingpong, en zijn tweehandige backhand was zijn versie van een klapschot in hockey. Net als Evert was focus zijn sterke punt. Tegen de muur ensceneerde hij denkbeeldige wedstrijden tussen Zweden en de Verenigde Staten. Pas toen hij tien opeenvolgende schoten maakte, kon Zweden een punt verdienen.
beste brace bij elleboogpijn
“Elk lid van mijn club wilde dat ik overstapte naar een backhand met één hand”, zei Borg, tot het punt waarop ze boos op hem werden. Geen van hen had een topspeler er twee zien gebruiken.
Maar, zoals Borg later over zijn tienerzelf zei: ‘Mijn koppigheid kende geen grenzen.’ Hij bleef bij wat hij leuk vond en wat werkte. Hoe kun je ruzie maken met een 15-jarige die al (niet-denkbeeldige) Davis Cup-wedstrijden voor zijn land won?
‘Ik heb de afgelopen vijftig jaar elke regel overtreden die in instructieboeken wordt aanbevolen’, zei hij.
“Borg was een nieuw soort, een voortreffelijke, vlotvoetige atleet die de hele dag kon rennen, en dat moest ook, omdat zijn wapens uithoudingsvermogen, snelheid, concentratie en topspin waren”, schreef tennisjournalist Richard Evans.
Evert en Borg waren geboren vuilballers en kwamen allebei in ’74 naar Parijs nadat ze zojuist de Italian Open hadden gewonnen. Terwijl het Open-tijdperk toen zes jaar oud was, had zich een nieuwe kloof in tennis ontwikkeld, tussen Philippe Chatrier, toernooidirecteur bij Roland Garros, en World Team Tennis, de nieuwe profcompetitie in de Verenigde Staten. Chatrier vreesde dat WTT de sterren van het spel zou wegnemen van zijn evenement (wat soms gebeurde), dus sloot hij in '74 elke speler uit die een contract bij de competitie had getekend.
Daartoe behoorden twee van de favorieten, Connors en Goolagong. Vanuit concurrentieoogpunt was dit geen slecht nieuws voor Evert en Borg. Connors werd in 1974 99-3 en won de andere drie majors; Goolagong won de Australian Open en had dat seizoen een 4-2 'record' tegen Evert.
Evert kwam binnen als nummer 1 zaad, terwijl Borg nummer 3 was. Beiden gingen op hun gebruikelijke manier door de trekking: Evert op een ongecompliceerde, rechtlijnige manier; Borg op de rotonde, terug van de rand. Borg ontsnapte ternauwernood aan zijn openingspartij tegen qualifier Jean-Francois Caujolle, 6-4 in de derde (Roland Garros was toen best-of-three in de eerste twee rondes). In de vierde ronde versloeg hij Eric Van Dillen met 6-3 in de vijfde. In de kwartfinales verloor hij twee sets naar één van Raul Ramirez voordat hij in de vijfde opnieuw met 6-3 won. In de halve finale versloeg hij een andere van de grootste slijpers van het tijdperk, Harold Solomon, in vier.
Chris Evert en Bjorn Borg transformeerden hun sport met de verlegen meedogenloosheid waarvoor ze al beroemd waren.
In het laatste weekend, 15 en 16 juni, zou Evert het opnemen tegen haar vriendin en dubbelpartner, Olga Morozova van de Sovjet-Unie, terwijl Borg tegen de Spaanse Manuel Orantes zou spelen. Beiden wilden bewijzen dat ze zowel kampioenen als sterren waren.
“Ik was vastbesloten om te winnen”, zei Evert, die vorig jaar in de finale in Parijs in de derde set een 5-3 voorsprong had geblazen tegen Margaret Court.
‘Ik weet niet wat er met mij is gebeurd – ver weg’, zei Evert over die nederlaag tijdens haar eerste reis naar Roland Garros. “Ik was vastbesloten om terug te komen en mezelf te verlossen.”
⏺⏺⏺⏺⏺
Majoor Walter Clopton Wingfield, de schepper van tennis.
Toen hij Evert en Borg in dat late voorjaar van ’74 samen naar de top zag stijgen, had een tennishistoricus zich misschien afgevraagd wat de uitvinder van de sport, majoor Walter Clopton Wingfield, van deze twee nieuwkomers zou hebben gedacht.
De manier waarop ze speelden en het geld dat ze daarmee verdienden, zouden hem zeker hebben verbaasd en verblind.
De vraag zou dat jaar niet willekeurig zijn geweest, want in 1974 was het honderd jaar geleden dat Wingfield werd opgericht. De majoor ontving op 23 februari 1874 zijn patent voor de achtertuinsport die hij gazontennis noemde. Drie weken later verscheen er een aankondiging in de Londense aristocratische krant, de Hof Journaal : “We horen dat er een nieuw en interessant spel uitkomt, dat waarschijnlijk publieke aandacht zal trekken, nu blasé met croquet.”
Wingfield kwam uit een oude en vooraanstaande familie en was een vriend van de toekomstige koning Edward VII. Maar die erfenis was onderweg ergens opgebruikt en hij had geld nodig. Toen hij terugkeerde van zijn dienst in China, zag hij hoe een Engelse hogere klasse gek werd op het gebied van sport. In 1873 waren ze verveeld met croquet, en de nieuwste rage, badminton, was moeilijk te spelen op winderige dagen. Wingfield kwam binnen, die een doos begon te verkopen met daarin rackets, ballen en een draagbaar speelveld en net dat overal kon worden neergelegd. Voor Wingfield klonk ‘lawn tennis’, een verwijzing naar het oude indoorspel van koningen en monniken, even koninklijk als democratisch.
Het spel van Wingfield was niet precies hetzelfde als het spel dat we vandaag kennen. Het speelveld was korter en had de vorm van een zandloper in plaats van een rechthoek. De server moest op één plek staan. Het nettobedrag was hoger. De puntentelling was als bij volleybal of badminton: wedstrijden tot 15, waarbij alleen de serveerder punten kon winnen. ‘Raak je bal zachtjes,’ adviseerde Wingfield zijn landhuisspelers.
Het gazontennis nam een vlucht zoals Wingfield voorzag. De All England Croquet Club legde kort daarna banen aan, voegde Lawn Tennis aan zijn naam toe, plaatste een witte vilten hoes op de bal en nam de leiding over de regels, de afmetingen van het speelveld en de puntentelling – die allemaal vrijwel onveranderd blijven. dag. In 1877 hield de AELTC de eerste editie van Wimbledon, uitsluitend voor mannelijke amateurs. ‘Amateur’ was destijds een synoniem voor ‘heer’. Het woord ‘professional’, zoals tennishistoricus Heiner Gillmeister schrijft, ‘had het stigma van de handarbeider.’ Lawntennis was voor de hogere klassen. Het amateurregime zou tot 1968 duren.
Aanvallend tennis heerste nog langer. De winnaar van de eerste Wimbledon was Spencer Gore, die zijn tegenstanders shockeerde door naar de voorkant van het veld te gaan en de bal op het open veld te blokkeren. In 1881 won William Renshaw de eerste van zes opeenvolgende titels. William en zijn broer Ernest worden de eerste supersterren van de sport genoemd, en misschien wel de eerste krachtspelers. Ze beheersten het bovenhandse serveren en veranderden het in een wapen, en vonden in feite de overhead uit, die eerst de ‘Renshaw-smash’ werd genoemd. Niet elke speler gebruikte in de daaropvolgende eeuw een serve-and-volley-aanval, maar het zou geleidelijk de strategische standaard worden, vooral op gras, en dat tot de jaren zeventig zo blijven.
'Tennismatch': het spel is 150 jaar geleden uitgevonden
De Renshaws waren meesters in het grasspel in Engeland, maar de legende gaat dat zij ook een hand hadden bij het uitvinden van de gravelbaan in Frankrijk. Tijdens hun verblijf in Cannes ontdekten ze dat het mediterrane klimaat het gras op de baan bij hun hotel verwelkte. Dus bedekten ze het met terracotta en uiteindelijk verbrijzelden ze baksteen. Alstublieft, vuilbal.
Ace tenniselleboogbrace
Frankrijk had natuurlijk een eigen tennisgeschiedenis. Het originele spel, palmspel , nu bekend als echt tennis in het Engels, werd voor het eerst gespeeld in kloosters in Frankrijk tijdens de middeleeuwen. De Franse Revolutie begon met de eed van de tennisbaan. Termen als ‘liefde’ en ‘deuce’ zijn Franse import. En na 1880 werden het land en zijn continent synoniem met het gravelspel.
Dat brengt ons terug naar Roland Garros in 1974.
⏺⏺⏺⏺⏺
Het Open-tijdperk begon zes jaar eerder, maar het spel veranderde in '74.
© Sport geïllustreerd via Getty Ima
Evert en Borg waren in het weekend van hun finale gekleed voor het Open tijdperk.
De Amerikaan droeg een lichtoranje jurk en de Zweed een kanariegele uitrusting. Eindelijk was het op cricketclubs geïnspireerde, volledig witte uniform verdwenen dat tot 1968 verplicht was bij elk groot evenement. Dat jaar veroorzaakte Arthur Ashe opschudding toen hij gele en blauwe shirts droeg tijdens de Amerikaanse kampioenschappen. In ’74 maakten luide, expressieve kleuren deel uit van het nieuwe imago van de sport.
Hoewel Evert en Borg legendarisch zijn omdat ze ijzige baseliners waren, laten de clips van de finales van '74 zien dat ze zich niet altijd aan die beschrijving hielden.
De 18-jarige Borg kwam wel achter zijn forehand naar het net en hij kon zijn emoties niet zo feilloos maskeren als in de toekomst. Een behoorlijk deel van de eerste twee sets tegen Orantes bracht hij uit frustratie met zijn handen op zijn heupen door. Toen hij aan het verliezen was, zat er een tiener te mokken op zijn beroemde gebogen, slenterende manier van lopen.
Evert was in haar wedstrijd tegen Morozova niet zomaar een basismachine. Ze toonde haar behendige dropshot, won punten aan het net met een meer dan competente forehand-volley en sloeg de bal harder dan je zou verwachten. Zoals de Britse commentator Dan Maskell zei, was ze in ‘meedogenloze vorm’.
'Ik ging de wedstrijd in en ik wist dat ik ging winnen', zei Evert, 'omdat ik op gravel speelde en zij op gras. Ze serveerde en volleyde, en ik kon haar passeren.'
Evert en Borg wonnen, zoals ze tijdens het hele toernooi hadden gedaan, de finale op hun kenmerkende manier. Evert versloeg Morozova met maximale efficiëntie en minimale poespas, 6-1, 6-2. Borg zag ondertussen Orantes de eerste twee sets; na de tweede zegt een commentator: “Het ziet er niet naar uit dat Borg nu terug kan komen.” Hij kende de man die binnenkort bekend zou worden als de Engelachtige Assassin niet. In de laatste drie sets vernietigde Borg Orantes en creëerde een score die voor iemand anders bizar zou lijken: 2-6, 6-7 (4), 6-0, 6-1, 6-1.
De twee tieneridolen stonden op het Grand Slam-bord en hun volgers zouden legio zijn. In de loop van de volgende vijftig jaar zou het basisspel dat zij pionierden geleidelijk, met horten en stoten, de serve-and-volley bijna uitsterven. Hetzelfde gold voor hun backhands. Nu Roger Federer met pensioen gaat, regeert de tweehander in de top van de sport.
Hoewel hun opstand misschien koel en stil was, smolt deze nooit weg.
Evert en Borg waren ook baanbrekende sterren. In de afgelopen vijf decennia hebben slechts een paar spelers – misschien John McEnroe, Roger Federer en Serena Williams – hen geëvenaard als beroemdheden en fanfavorieten.
Honderd jaar nadat tennis in Engeland op gras werd uitgevonden, vonden Evert en Borg het in Frankrijk opnieuw uit op gravel. Maar niet alles kon dat weekend in Parijs worden voorzien, met name de Grand Slam-overwinningsreactie, die in de loop van de tijd steeds theatraalder is geworden.
Toen Evert het laatste punt van Morozova won, rende ze naar het net, schudde een beetje verontschuldigend de hand van haar vriendin, liep naar de zijlijn en ritste haar rackethoes over haar racket. Toen de laatste pass van Orantes naast vloog, gooide Borg zijn racket recht in de lucht, zag het voor hem landen en schudde de hand van zijn tegenstander zonder zijn uitdrukking te veranderen.
Deze reacties maakten deel uit van de oude, ingetogen, amateurtennisbenadering van winnen. Het zou nog vier jaar duren voordat Borg na het winnen van Wimbledon op zijn knieën zou vallen en een nieuw, vreugdevoller en expressiever overwinningsfeest voor het Open-tijdperk zou creëren.
In ’74 lag alles in het verschiet voor Evert en Borg, en voor ons.
