De Spaanse coach en tweevoudig French Open-halve finalist hielpen bij het starten van de huidige Amerikaanse pro-tennisrenaissance. Nu hoopt hij dat de erfenis niet in gevaar komt.
© GC-afbeeldingen
'Het leven is goed', zegt Jose Higueras, gezond en hartelijk vanuit zijn huis in Palm Springs.
Toegegeven, de woestijn in die streken wordt met de dag heter. De temperatuur bereikte eerder deze maand voor het eerst 100, en vanaf daar gaat het alleen maar hoger. Wat betekent dat Higueras, 70 en grotendeels gepensioneerd, voor de zomer naar het noorden gaat, naar zijn huis in Idaho. Een zeer gerespecteerde tennisleraar die 16 jaar voor zijn geboorteland Spanje speelde en zelfs nog langer coachte in zijn geadopteerde Verenigde Staten. Higueras besteedt nu zijn tijd aan het touwtrekken van paarden, genieten van het buitenleven en tijd doorbrengen met zijn 'gloednieuwe' kleindochter.
'Ik ben een gefrustreerde cowboy', zegt hij lachend.
Toch klinkt hij niet minder gepassioneerd door tennis dan ooit. Zoals de meeste fans stemt Higueras af om te zien hoe zijn jonge landgenoot Carlos Alcaraz de concurrentie zo vaak mogelijk verscheurt. Higueras werd geboren in Diezma, Spanje, op drie uur rijden ten westen van Murcia, de thuisregio van Alcaraz.
'Ik denk dat hij een monster is', zegt Higueras zo vriendelijk mogelijk over Alcaraz. 'Hij tilt tennis naar een hoger niveau door de manier waarop hij speelt en hoe positief en enthousiast hij is. Tennis zal van hem profiteren.”
Mijn doel was altijd hetzelfde: de speler moet beter worden. Jose Higueras
Het lijdt geen twijfel dat de Amerikaanse game de afgelopen 40 jaar heeft geprofiteerd van de aanwezigheid van Higueras in dit land. Hij verhuisde begin jaren tachtig naar de Verenigde Staten en trouwde met Donna Bogert, de dochter van de toekomstige burgemeester van Palm Springs, Frank Bogert.
'Ik vond het leuk hoe onafhankelijk en positief Amerikanen waren', zegt Higueras, die gewend was aan een 'behoorlijk meedogenloze' sportpers in Spanje. 'Als ik zou verliezen en hier van het veld zou lopen, zouden mensen roepen: 'Geweldige wedstrijd, Jose!' Ik dacht: 'Deze mensen zijn gek!''
Net als zoveel andere talentvolle coaches was Higueras niet de meest begaafde speler. Hij moest de patronen van het spel bestuderen en de zwakke punten van zijn tegenstander uitzoeken om te overleven. Een verslaggever in de jaren '70 beschreef zijn service als 'ronduit onatletisch', maar gaf toe dat zijn 'vastheid en nauwkeurigheid griezelig zijn'.
Higueras' bescheiden begin - hij groeide op in een stenen hut zonder elektriciteit - beïnvloedde zijn onderwijsfilosofie.
© Getty-afbeeldingen
Higueras zegt dat zijn grootste spelherinneringen zijn opgedaan in de Davis Cup voor Spanje.
'Elke keer dat ik mijn land vertegenwoordigde, was iets speciaals', zegt hij.
Zijn meest bevredigende overwinning? Een 6-2, 6-2, 6-2 ontmanteling van Jimmy Connors in de kwartfinales op Roland Garros in 1982.
'Dat was een goed gevoel', herinnert Higueras zich. 'Hij was een betere speler dan ik, maar mijn spel paste goed bij dat van hem.'
Higueras was ook kort bekend vanwege een wedstrijd die hij weigerde te blijven spelen. Tegenover Adriano Panatta in het bijzijn van de maniakale fans van de Italiaan in Rome in 1978, werd Higueras uitgejouwd, uitgejouwd en uiteindelijk met een vliegende munt in zijn been geboord. De anders zo zonnige Spanjaard reageerde met een paar keuzegebaren terug naar het publiek en liep uiteindelijk het veld af.
'Ik moest stoppen, anders had ik iemand vermoord!' hij zei.
Na zijn pensionering in 1986 genoot Higueras een reeks successen als coach - bij de Amerikanen Michael Chang, Jim Courier en Todd Martin, en in 2008 bij Roger Federer. De Zwitser huurde Higueras in tijdens de gravelswing van dat jaar om hem te helpen zijn eerste titel op Roland Garros te behalen. Rafael Nadal gooide roet in het eten van dat plan, maar Higueras en Federer bleven lang genoeg bij elkaar om later dat seizoen nog een major te winnen, de US Open.
Gevraagd naar een herinnering aan zijn tijd bij Federer, zegt Higueras: 'Ik was altijd verbaasd over hoe goed hij mensen behandelde achter de schermen, in het hotel, in de auto', zegt hij. 'Het is gemakkelijk om aardig te zijn als mensen kijken, maar hij was zo als er niemand anders in de buurt was.'
Higueras heeft veel Amerikaanse topspelers geholpen, en ook Roger Federer.
Toen zijn tijd bij Federer ten einde liep, deed zich een andere grote, en uiteindelijk ontmoedigendere kans voor. In het najaar van 2008 werd Higueras ingehuurd door Patrick McEnroe om leiding te geven aan het ontwikkelingsprogramma voor elitespelers van de USTA.
Op dat moment hadden de VS vier Top 10-spelers: Venus Williams, Serena Williams, Andy Roddick en James Blake. Maar daarna was de daling steil. Er waren slechts zeven Amerikanen in de mannen Top 100 en vier in de vrouwen.
Traditioneel was de USTA niet zo nauw betrokken bij de ontwikkeling van spelers als de federaties van andere landen. Wat betekende dat Higueras de taak had om een pijplijn naar de profs te creëren voor een land met meer dan 300 miljoen inwoners, in wezen vanaf nul.
'Er waren geen parameters voor wat een goed programma maakte', zegt Higueras. “Geen continuïteit of cultuur. We hebben een coachingsfilosofie opgebouwd en deze naar alle [USTA's] secties gebracht.
Patrick McEnroe, hoofd van USTA-spelersontwikkeling van 2008-2014, huurde Higueras (rechts) in om een pijpleiding naar de profs te creëren voor een land met meer dan 300 miljoen inwoners, in wezen vanaf nul.
© 2010 Getty-afbeeldingen
Onder Higueras trainde Player Development duizenden coaches en startte regionale kampen in het hele land. Het doel was om een zo breed mogelijke basis van talent op te bouwen en de beste kinderen de piramide op te sluizen. Het systeem was zowel gecentraliseerd als gedecentraliseerd: de USTA bouwde een $ 100 miljoen, 100-court campus in de buurt van Orlando, Florida, terwijl ze tegelijkertijd samenwerkte met de privécoaches van junior spelers en hen de vrijheid gaf om te trainen waar ze wilden .
Higueras, die opgroeide in een stenen hut zonder elektriciteit, probeerde op alle niveaus een ethos van hard werken bij te brengen. Hij gebruikte zijn achtergrond als gravelspeler om Amerikaanse spelers, die van oudsher bekend staan als torenhoge powerservers, een meer geduldig, tactisch, fysiek spel te leren. Wat de toewijding aan de zaak betreft, probeerde hij het goede voorbeeld te geven.
'Ik heb twee miljoen mijl met vliegtuigen afgelegd', zegt Higueras. 'Toen we bij een club kwamen, zeiden mensen: 'Coach, ik kan niet geloven dat jullie hier zijn.''
Higueras wist dat het om een project van tien jaar ging en dat het zes jaar duurde voordat de resultaten zichtbaar waren. In 2015 wonnen Tommy Paul, Reilly Opelka en Taylor Fritz de jongenstitels op Roland Garros, Wimbledon en de US Open. In 2017 speelden Sloane Stephens en Madison Keys in de finale van de US Open, terwijl Coco Gauff tweede werd bij de meisjes. Tegen 2020 hadden de VS 30 spelers in de ATP- en WTA Top 100, het dubbele van het nummer 2-land, Rusland, en drie keer zoveel als de VS 10 jaar eerder. Gauff, Fritz, Tiafoe, Paul, Opelka en Jessica Pegula hebben allemaal de Top 20 of beter gekraakt.
'Onze zorg was om de spelers te geven wat ze nodig hebben', zei Higueras. 'Mijn doel was altijd hetzelfde: de speler moet beter worden.'
Samen met Jay Berger, destijds USTA Head of Men's Tennis, kijkt Higueras naar Donald Young tijdens de US Open 2015.
© 2015 Getty-afbeeldingen
Nu hoopt Higueras dat de erfenis niet in gevaar komt. In 2020 vouwde de USTA Player Development op in haar bredere tennisprogramma voor de gemeenschap en schrapte 110 banen in de hele organisatie. Higueras vertrok kort daarna. Hij maakt zich zorgen dat, met minder coaches en kampen om met kinderen om te gaan, het net dat de USTA werpt lang niet zo breed zal zijn, en dat er minder Amerikaanse spelers de pro-tour pijplijn zullen worden gestuurd.
'Goede dingen zullen worden weggenomen', zegt hij. 'De VS zouden vijf of zes jaar in orde moeten zijn, maar een land als dit zou zich nooit zorgen hoeven te maken over het hebben van toptennissers.'
Wii Sports Resort tafeltennis cheats
Higueras zegt snel dat zijn zorgen niet gaan over het hebben van sterren voor hun eigen bestwil. Hij denkt dat naamspelers het recreatieve spel aansturen en een aantrekkelijk imago kunnen geven aan tennis in de VS.
'Je ziet wat Serena en Venus [Williams] deden, en nu heb je Coco [Gauff], die een heel aardige persoonlijkheid heeft, die relevant is voor jonge mensen', zegt hij.
Moeten we een bepaald bedrag uitgeven om te proberen een speler uit de Top 75 in de Top 10 te krijgen, of moeten we het gebruiken om tennis op meer scholen te introduceren? Dat is een gesprek dat de meeste federaties voeren. Craig Morris, CEO van USTA voor gemeenschapstennis
Craig Morris, chief executive voor community tennis bij de USTA, erkent het succes dat Player Development heeft gehad en zegt dat het programma 'geprezen moet worden' voor 'overindexering' als het gaat om Top 100-spelers. Hij erkent ook dat de Williams-zussen 'zeker de groei in veel segmenten van het spel hebben beïnvloed.'
Maar Morris zegt ook dat er niet veel onderzoek is dat suggereert dat de prestaties van topspelers altijd correleren met groei aan de basis.
'Soms doen ze dat absoluut, maar soms ook niet', zegt hij.
Morris wijst op de toezeggingen die de USTA heeft gedaan aan zijn Pro Circuit-evenementen, juniortoernooien zoals de Easter Bowl en college tennis als voorbeelden van de ontwikkeling van elitespelers. Hij zegt dat het proberen om deelname op alle niveaus te maximaliseren een constant besluitvormingsproces is over waar fondsen moeten worden toegewezen, die niet onbeperkt zijn, zelfs niet voor de USTA.
'Moeten we een bepaald bedrag uitgeven om te proberen een speler uit de Top 75 in de Top 10 te krijgen, of moeten we het gebruiken om tennis op meer scholen te introduceren?' zegt Morris. 'Dat is een gesprek dat de meeste federaties hebben.'
Carlos Alcaraz en Frances Tiafoe stonden vorig jaar tegenover elkaar in de halve finale van de US Open, waarbij de Spanjaard de Amerikaan in vijf sets versloeg. 'Ik denk dat hij een monster is', zegt Higueras zo vriendelijk mogelijk over Alcaraz.
© Corbis via Getty Images
Voor Higueras blijft het beste antwoord op deze vragen het Player Development-programma dat hij heeft helpen opzetten.
'Ik heb het niet alleen over goede spelers', zegt hij. “PD is veel meer dan alleen Orlando. De kampen waren van grote waarde voor het land, als een manier om het spel te laten groeien. Als ik zeg 'ontwikkeling van spelers', bedoel ik het ontwikkelen van spelers op elke leeftijd en elk niveau.'
Higueras heeft de tijd en de kilometers gestoken om dat in zijn geadopteerde land mogelijk te maken. Het leven is goed, zegt hij, met zijn paarden en zijn huizen in het westen. Maar hij kan niet helemaal wegblijven van de rechtbank. Deze maand reisde hij naar Barcelona om te helpen bij het runnen van een clinic met coaches uit Australië.
Waar ze ook vandaan komen, Higueras wil nog steeds dat de spelers beter worden.
